Αμερικάνικη σηψηγονιά: Η μετάδοση, η απολύμανση και η πρόληψη για να μην κολλήσουν τα μελίσσια μας

Χρήσιμες πληροφορίες για την μετάδοση και την θεραπεία της Αμερικάνικης σηψηγονίας. Συμβουλές απο το Εργαστήριο Μελισσοκομίας του ΑΠΘ. Μάθετε να αντιμετοπίζετε και να προλαμβάνετε την σοβαρότερη ασθένεια των μελισσών.

Μελισσοκομικές Ερωτήσεις - Απαντήσεις 

Ένας παλιός μελισσοκόμος, έστειλε το κερί του για λιώσιμο προκειμένου να το μετατρέψει σε φύλλα κηρήθρας. Εάν υπήρχε πρόβλημα Σηψιγονίας στα μελίσσια του, υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης από αυτά τα κεριά στα δικά μου μελίσσια;

Τα σπόρια του βακτηρίου που είναι υπεύθυνο για την ασθένεια της Αμερικάνικης Σηψιγονίας είναι ανθεκτικά στη θέρμανση που εφαρμόζεται για το λιώσιμο των κηρηθρών και την μετατροπή τους σε φύλλα κηρήθρας. Τα σπόρια καταστρέφονται  στους 110°C για 2-3 ώρες ή στους 140°C για 1-1,5 ώρα. Μόνο οι βλαστικές μορφές καταστρέφονται καθώς 60°C για 15’ είναι αρκετά.

Για το λόγο αυτό, προτείνεται κηρήθρες από μελίσσια προσβεβλημένα από Αμερικάνικη Σηψιγονία, να μη χρησιμοποιούνται αλλά να καταστρέφονται στην πυρά. Για τις υπόλοιπες παλιές κηρήθρες που χρησιμοποιούνται για λιώσιμο είναι δεδομένο πως ορισμένο φορτίο από όλες τις ασθένειες βρίσκεται ενσωματωμένο σε αυτές. Ένα μεγάλο μέρος των ανθεκτικών σπορίων θα εγκλωβιστούν εντός του κεριού των φύλλων και άρα θα αδρανοποιηθούν.

 Το υπόλοιπο δεν αναμένεται να δημιουργήσει πρόβλημα εφόσον το φορτίο παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Άλλωστε μην ξεχνάτε πως η γενικότερη φιλοσοφία είναι ακριβώς αυτή. Να διατηρούμε πάντοτε για όλες τις ασθένειες ένα χαμηλό μολυσματικό φορτίο. Στη δικιά σας περίπτωση, μπορείτε απλά να παρακολουθείτε την εξέλιξη των μελισσιών και σταδιακά να φροντίζετε να αλλάζετε κηρήθρες αποκλείοντας τη χρησιμοποίηση αυτών που προέρχονται από άρρωστα μελίσσια με Αμερικάνικη Σηψιγονία.

Μελισσοκόμος ρώτάει

Θα ήθελα μερικές συμβουλές σχετικά με την Aμερικάνικη Σηψιγονία. Στα 6 χρόνια της ενασχόλησης μου με την μελισσοκομία κάθε χρόνο έχω 5-6 κρούσματα της ασθένειας στα μελίσσια μου. Η αντιμετώπισή μου είναι η άμεση απομάκρυνση από το κοπάδι και το κάψιμο των προσβεβλημένων σμηνών και υλικών. Κατόπιν απολύμανση της κυψέλης με φλόγιστρο. Τα δύο τελευταία χρόνια σε μελίσσια που αξίζουν κάνω μετάγγιση σε νέα κυψέλη με νέα κεριά και νηστεία 3 ημερών. Η επιμονή της ασθένειας στο κοπάδι μου με κάνει να πιστεύω ότι κάτι κάνω λάθος. Αναρωτιέμαι αν το φλόγιστρο στην κυψέλη σκοτώνει τα σπόρια της ασθένειας. Υπάρχει τρόπος να απολυμανθούν οι κυψέλες φελιζόλ;

Η μόνη μέθοδος αντιμετώπισης της Αμερικάνικης Σηψιγονίας είναι αυτή της μετάγγισης εφόσον το μελίσσι έχει πληθυσμό πάνω από 5 κηρήθρες. Διαφορετικά όλο το μελίσσι (πληθυσμός και κηρήθρες) καίγεται ενώ η ξύλινη κυψέλη απολυμαίνεται με φλόγιστρο και ξαναχρησιμοποιείται χωρίς φόβο. Τα σπόρια του βακτηρίου καταστρέφονται στους 140°C για 1 – 1,5 ώρα.

 Η φλόγα από το φλόγιστρο μπορεί να ξεπεράσει τους 300°C οπότε ένα καλό πέρασμα στο εσωτερικό της κυψέλης είναι αρκετό για να θεωρήσουμε ότι το μεγαλύτερο μέρος των σπορίων έχει καταστραφεί. Είναι προτιμότερο να επιμείνετε παραπάνω, να καεί καλά το ξύλο και να ξύσετε και απομακρύνετε κεριά και πρόπολη πριν το πέρασμα με φλόγα. Για τις κυψέλες από φελιζόλ δε γνωρίζουμε να υπάρχει τρόπος απολύμανσης. Ίσως διάλυμα χλωρίνης αλλά και πολύ καλό ξέπλυμα με άφθονο νερό στη συνέχεια.

Η διαδικασία της απολύμανσης με φλόγιστρο είναι καλό να γίνεται σε όλες τις κυψέλες ανεξάρτητα της εμφάνισης της ασθένειας, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο ώστε σταδιακά να περιορίσετε το μεγάλο φορτίο που υπάρχει στο μελισσοκομείο σας.

Είναι άλλωστε μια πρακτική που πρέπει να αποτελεί συνήθεια όλων των μελισσοκόμων και μπορεί να ενταχθεί στις εργασίες του χειμώνα στην αποθήκη προκειμένου να προετοιμαστεί το υλικό μέσα στο οποίο θα μεταφερθούν τα μελίσσια την επόμενη άνοιξη προκειμένου να ξεκινήσουν την ανάπτυξή τους σε ένα καθαρό περιβάλλον.

Για μελίσσια που έχουν περισσότερο πληθυσμό (πάνω από 5 κηρήθρες) μπορεί να εφαρμοστεί η μέθοδος της μετάγγισης. Απολυμαίνεται, με τον τρόπο που προαναφέρθηκε, η κυψέλη και τοποθετούνται πλαίσια με φύλλα κηρήθρας, σε αριθμό συνήθως τον μισό από τις κηρήθρες που αρχικά πατούσαν οι μέλισσες. Χρησιμοποιείται και μία κηρήθρα από υγιές μελίσσι με ασφράγιστο γόνο και τινάζεται ο πληθυσμός του μελισσιού.

Οι προσβεβλημένες κηρήθρες (γόνου και τροφών) καταστρέφονται στην πυρά. Δύο με τρεις μέρες μετά αρχίζει η τροφοδοσία του μελισσιού με σιρόπι (1:1) 0,5 – 1 λίτρο καθημερινά για μία εβδομάδα. Τρεις μέρες μετά την έναρξη της τροφοδοσίας και εφόσον έχουν χτίσει οι μέλισσες και έχει ωοτοκήσει η βασίλισσα στις νέες κηρήθρες, απομακρύνεται και καταστρέφεται η κηρήθρα με τον ανοιχτό γόνο που είχε τοποθετηθεί την πρώτη μέρα της θεραπείας.

Έχοντας εφαρμόσει τη μέθοδο της μετάγγισης όπως περιγράφηκε, εδώ και πολλά χρόνια έχουμε παρατηρήσει πως η επανεμφάνιση της ασθένειας είναι πολύ περιορισμένη και κυρίως πως τέτοια μελίσσια με νέες κηρήθρες έχουν εξαιρετική ανάπτυξη την επόμενη χρονιά

Πηγή: Εργαστήρι Μελισσοκομίας ΑΠΘ