Δύο μέθοδοι για να βρίσκετε τα βασιλικά κελιά σμηνουργίας πολύ γρήγορα: Πως δουλεύουν οι παλιοί μελισσοκόμοι;

Ο Απρίλιος είναι ο μήνας που τα μελίσσια σμηνουργούν. Για τα μελίσσια είναι χαρά για το μελισσοκόμο ένας γλυκός εφιάλτης. Πριν συμβεί η σμηνουργία οι μέλισσες προετοιμάζονται για το "μεγάλο αποχωρισμό" και χτίζουν βασιλικά κελιά σμηνουργίας, απο τα οποία θα προκύψουν νέες βασίλισσες. Τα κελιά είναι μεγάλα σε μέγεθος και τα συναντάμε στη περίμετρο των πλαισίων και του γόνου. Συνήθως βρίσκονται στο κάτω μέρος, και ο λόγος είναι για να μην εμποδίζουν στη γέννα και η βασίλισσα να γνωρίζει ότι το μελίσσι πρόκειται να σμηνουργήσει.

Όταν τα κελιά σμηνουργίας σφραγήσουν λίγο πριν βγεί η μάνα, το μελίσσι σμηνουργεί. Η παλιά βασίλισσα θε πετάξει με το 60% των συλλεκτριών μελισσών και του πλυθησμού και η κυψέλη μας θα απελευθερωθεί απο όλον τον κόπο που τόσο καιρό προσπαθούσαμε να στήσουμε. Η σμηνουργία πηγάζει κυρίως απο τη στενότητα χώρου, για παράδειγμα να αφήσουμε 10άρι μελίσσι να σφίξει, ή να γίνει μπλοκάρισμα με μέλια γύρες κλπ. Επίσης μελίσσια που δεν χτίζουν και δεν έχουν να θρέψουν πολύ γόνο διοχετεύουν τον βασιλικό πολτό στα βασιλικά κελιά σμηνουργίας.

Ο μελισσοκόμος προκειμένου να αποτρέψει ένα τέτοιο φαινόμενο πρέπει να ελέγχει τακτικά τα μελίσσια κάθε 4-5 ημέρες. Όμως δεν αρκεί μια απλή επιθεώρηση. Πρέπει κάθε φορά που παίρνουμε στα χέρια μας πλαίσιο, να κοιτάμε διεξοδικά σε κάθε κρυμμένη πλευρά μη τυχών βρούμε βασιλικό κελί. Αν εντοπίσουμε κάποιο το πιέζουμε με το ξέστρο και προσπαθούμε να αφαιρέσουμε τη βασίλισσα απο μέσα. Τον βασιλικό πολτό αν θέλουμε τον τρώμε, αλλιώς θα τον ρουφήξουν πάλι οι μέλισσες.

Ρωτώντας έναν επαγγελματία μελισσοκόμο με 1000+ μελίσσια τι κάνει τη περίοδο της σμηνουργίας, μου είπε ότι πιάνεται απάνω κατα πάνω "κατασκηνόνοντας" δίπλα από τα μελίσσια. Μου είπε "επιθεωρώ κάθε 4-5 ημέρες κάθε μελίσσι χωριστά. Τώρα αν μου φύγει και κανένα δεν έγινε και τίποτα". Του έθεσα όμως το ερώτημα "πως καταφέρνεις να κοιτάς τόσα πλαίσια γόνου και να εντοπίζεις τα βασιλικά κελιά, όταν πολλές φορές είναι κρυμμένα πίσω στις γωνίες". Επίσης να σας αναφέρω ότι όταν ένα μελίσσι έχει πολύ πλυθησμό, ο εντοπισμός βασιλικών κελιών σμηνουργίας είναι πολύ δύσκολος εφόσον οι μέλισσες κάνουν ολόκληρο στρώμα επάνω στο πλαίσιο. Ο επαγγελματίας μελισσοκόμος από τη Βόρειο Ελλάδα μου απάντησε ότι τινάζει το πλαίσιο, πολλές φορές όλες τις μέλισσες μόνο και μόνο για να δεί αν υπάρχουν κελιά και να μη καθυστερεί ώρα ψάχνοντας.

Ξέρετε όταν ψάχνουμε κελιά οι μέλισσες δυσκολεύουν την εργασία μας. Τινάζοντας όμως μέρος του πλυθησμού - πολύ ελαφρά - ούτε η βασίλισσα μπορεί να πέσει κάτω αλλά και πιο εύκολα μπορούμε να δούμε αν υπάρχουν κελιά.

Άλλη τεχνική επαγγελματιών μελισσοκόμων για γρήγορο εντοπισμό βασιλικών κελιών σμηνουργίας είναι σηκώνοντας το πάτωμα κατα τον τρόπο που βλέπουμε στην παρακάτω φωτογραφία. Ξέρετε οι μέλισσες φτιάχνουν τα κελιά στο κάτω μέρος - συνήθως - και αν δούμε το πάτωμα απο το κάτω μέρος προεξέχουν και φαίνονται ξεκάθαρα. Οπότε ο μελισσοκόμος στη συνέχεια γνωρίζει ότι πρέπει να πάρει ένα ένα τα πλαίσια με τον γόνο και να χαλάσει τα βασιλικά κελιά.

Και κάτι τελευταίο παιδια. Για κελιά σμηνουργίας ψάχνουμε μόνο το πάτωμα που γεννά η βασίλισσα και όχι τον εμβρυοθάλαμο η τις γύρες. Είναι τζάμπα χρόνος. Ποτέ μα ποτέ δεν πρόκειται να βρείτε κελιά σμηνουργίας σε ορόφους που δεν γεννά η βασίλισσα. Δεν υπάρχει λοιπόν κάποιος λόγος να ελέγχετε πάνω απο 7-8 πλαίσια σε κάθε μελίσσι. Εκτός αν η βασίλισσα γεννά ταυτόχρονα πάνω και κάτω. Συμβαίνει πολύ σπάνια...