Widget Recent Post No.

Να πως μπορούμε να βελτιώσουμε τις αποδόσεις των μελισσιών μας!



Μέχρι σήμερα έχουμε αντιμετωπίσει αυτό το θέμα περιγράφοντας ειδικούς χειρισμούς, ειδικούς εξοπλισμούς και μεθόδους εντατικής εκμετάλλευσης. Σήμερα θα ασχοληθούμε με τη βελτίωση των αποδόσεων των μελισσιών μας, μέσα από τη διαδικασία βελτίωσης αυτών των ίδιων!
Πολλοί από εμάς έχουμε ακούσει για τα περίφημα «προγράμματα βελτίωσης», μα λίγοι όμως έχουμε μπει στον κόπο να διερευνήσουμε σε βάθος τι ακριβώς είναι αυτά, και πολύ περισσότερο να εξετάσουμε το ενδεχόμενο εφαρμογής τους. 

Αυτό ίσως να συμβαίνει επειδή θεωρούμε πως τα προγράμματα αυτά είναι μόνο για τις μεγάλες και οργανωμένες μελισσοκομικές μονάδες, και δεν αφορούν εμάς τους μεσαίους και μικρούς μελισσοκόμους.

Ας δούμε όμως μαζί τι ακριβώς είναι αυτή η «ιστορία», πως υλοποιείται και ποιους σκοπούς εξυπηρετεί.
Βελτίωση, λοιπόν, ονομάζουμε τη συστηματική διασταύρωση κάποιων προικισμένων ατόμων ενός είδους, με σκοπό την παραγωγή απογόνων οι οποίοι να φέρνουν τα «ιδιαίτερα» χαρακτηριστικά των προγόνων τους, δεδομένου πως η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται σε βάθος χρόνου και περιλαμβάνει αρκετές γενεές.

Θεωρούμε χρήσιμο, στο σημείο αυτό, να αναφέρουμε αυτό που έχουμε πει και έχουμε γράψει πολλές φορές. Τα καλύτερα μελίσσια είναι τα ντόπια μελίσσια του κάθε τόπου! Αυτά, έπειτα από διάφορες προσμίξεις, έχουν προσαρμοστεί στο δικό τους ιδιαίτερο περιβάλλον και έχουν αποκτήσει τα χαρακτηριστικά που ταιριάζουν στον τόπο τους. Είναι τεράστιο λάθος να αναζητάμε βελτιώσεις χαρακτηριστικών μέσα από εισαγόμενες βασίλισσες. 

Η ασφαλέστερη λύση είναι να αναζητάμε το κατάλληλο γενετικό υλικό από τα δικά μας τα μελίσσια ή έστω από τα μελίσσια του τόπου μας.
Αυτό, φυσικά,  προϋποθέτει πως έχουμε κάνει μια πρώτη επιλογή των ατόμων, δηλαδή βασιλισσών και κηφήνων, που θα λάβουν μέρος στο πρόγραμμά μας, με βάσει τα χαρακτηριστικά που θέλουμε να βελτιώσουμε ή να εξαλείψουμε!

Ας δούμε όμως ποιες είναι αυτές οι αρετές που θα θέλαμε να αποκτήσουν τα μελίσσια μας μέσα από ένα πρόγραμμα βελτίωσης.

1- Ο πληθυσμός ενός μελισσιού.
Όλοι γνωρίζουμε πως αυτό είναι το   πρώτο ζητούμενο της μελισσοκομίας. Είναι λοιπόν φανερό πως βασίλισσες που δημιουργούν μεγάλους πληθυσμούς, αποτελούν μια καλή αρχή για το πρόγραμμά μας.


2- Μεγάλη παραγωγή μελιού.
Αν και αυτό εξαρτάται από τη δύναμη και τη ράτσα των μελισσιών μας, εν τούτοις έχει παρατηρηθεί πως στο ίδιο μελισσοκομείο, ισοδύναμα μελίσσια, δίνουν διαφορετικές σοδιές. Τα μελίσσια αυτά τα ξεχωρίζουμε γιατί θα αποτελέσουν τους «δότες» του γενετικού υλικού που αναζητάμε.

3- Ανθεκτικότητα στις αρρώστιες.
Αυτό σχετίζεται κυρίως με την τάση υγιεινής που παρουσιάζει το κάθε μελίσσι. Μπορεί όμως να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες, όπως στον «ακόλαστο» βίο κάποιων βασιλισσών, οι οποίες δεν αρκούνται στη συνεύρεση με «ολίγους» κηφήνες, αλλά προσπαθούν και πετυχαίνουν να γονιμοποιηθούν με πολλούς –πάνω από το μέσο όρο -  επιβήτορες, γεγονός που καθιστά τους απογόνους τους περισσότερο ανθεκτικούς στις ασθένειες, όπως έχουν αποδείξει σχετικά πειράματα.

4- Η πρόληψη της σμηνουργίας.
Γνωρίζουμε όλοι πόσο ανεπιθύμητο φαινόμενο είναι η σμηνουργία, η οποία μας αδυνατίζει δραματικά τα μελίσσια μας και μάλιστα την πιο ακατάλληλη στιγμή- τότε ακριβώς που τα θέλουμε με  μεγάλους πληθυσμούς. Και εδώ όμως ισχύει αυτό που γενικά αναφέραμε πιο πάνω. Το πρόγραμμα βελτίωσης θα μας βοηθήσει επικουρικά, στην επιτυχία των κύριων μελισσοκομικών μας στόχων, που είναι μεγάλοι πληθυσμοί- μεγάλες σοδιές. Με άλλα λόγια, η πρόληψη της σμηνουργίας πρέπει να γίνεται κυρίως με τους κατάλληλους και έγκυρους μελισσοκομικούς χειρισμούς.

5- Περιορισμός της επιθετικότητας.
Τα ήρεμα μελίσσια είναι κάτι που όλοι ονειρευόμαστε. Πόσο όμως μπορεί να γίνει αυτό πραγματικότητα?
Με την κατάλληλη επιλογή μπορούμε να δημιουργήσουμε μελίσσια με πιο ήπιες συμπεριφορές, μεγαλύτερη υπομονή και μικρότερη επιμονή. Όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως η άμυνα ενός μελισσιού βασίζεται στα τσιμπήματα των μελισσών του, και αυτό δεν θα μπορέσουμε ποτέ να το εξαλείψουμε, αφού είναι ένα απόλυτα φυσικό φαινόμενο.

6- Συλλογή γύρης και πρόπολης.
Έχει παρατηρηθεί, πως μέσα στο ίδιο μελισσοκομείο υπάρχουν μελίσσια που έχουν τάση να συγκεντρώνουν μεγαλύτερες ποσότητες, γύρης ή πρόπολης, από ότι τα άλλα μελίσσια. . Έτσι ανάλογα με το πρόγραμμα εκμετάλλευσης που έχουμε και το τι μελισσοκομικά προϊόντα θέλουμε να συλλέξουμε, κάνουμε και τις ανάλογες επιλογές.

Προκειμένου, τώρα, να υλοποιήσουμε ένα πρόγραμμα βελτίωσης μέσα από την επιλογή του κατάλληλου «υλικού» πρέπει να κάνουμε τα εξής βήματα:
1. Καταγράφουμε ποια είναι τα χαρακτηριστικά που «κυνηγάμε»!
2. Αναζητάμε και αξιολογούμε τα μελίσσια που έχουν πληθυσμό με τα χαρακτηριστικά αυτά.
3. Επιλέγουμε βασίλισσες από τα μελίσσια αυτά.
4. Ελέγχουμε τις διασταυρώσεις μεταξύ αυτών των βασιλισσών και κηφήνων που προέρχονται από επιλεγμένες μητέρες – όσο αυτό είναι δυνατόν.
5. Παρακολουθούμε και αξιολογούμε τους απογόνους αυτών των διασταυρώσεων, για να διαπιστώσουμε τον βαθμό επιτυχίας τους όλου αυτού εγχειρήματος.
6. Συνεχίζουμε τις διασταυρώσει, μέχρις ότου όλα τα μελίσσια του μελισσοκομείου μας να αποκτήσουν τα χαρακτηριστικά που επιθυμούμε.

Διαβάζοντας, ένα απλός μελισσοκόμος, όλα αυτά, ίσως να σκεφθεί αυτό που αναφέρουμε στην αρχή του άρθρου μας. Ότι δηλαδή αυτή όλη η ιστορία είναι για μεγάλα και οργανωμένα μελισσοκομία και όχι για τους μεσαίους και μικρούς μελισσοκόμους.

Εμείς από την πλευρά μας δεν θα διαφωνήσουμε σε μια τέτοια άποψη, αλλά θα σας υπενθυμίσουμε πως μπορούμε να πετύχουμε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα με έναν πιο απλό και εύκολο τρόπο.

Με το να ανανεώνουμε κάθε δυο χρόνια τις βασίλισσές μας, αποσύροντας από τον πρώτο κιόλας χρόνο όσες δεν έχουν τα χαρακτηριστικά που επιθυμούμε, και αντικαθιστώντας αυτές με άλλες που τα έχουν . Με αυτό το τρόπο, θα καταφέρουμε, σε λίγα χρόνια, να έχουμε μόνο καλές βασίλισσες και κατά συνέπεια και αποδοτικά μελίσσια.

Κλείνοντας, θα πρέπει να κάνουμε σαφές πως τον βασικό λόγο στην απόδοση και στην υγιεινή των μελισσών μας τον έχουμε εμείς οι ίδιοι οι μελισσοκόμοι, που με τις φροντίδες μας και τους σωστούς χειρισμούς μας, όπως η τακτική ανανέωση της βασίλισσας, για παράδειγμα, μπορούμε να πετύχουμε και τους δυο αυτούς επιθυμητούς στόχους.

Επομένως, δεν θα πρέπει να προσδοκούμε θεαματικά αποτελέσματα απλά και μόνο μέσα από την εφαρμογή ενός προγράμματος βελτίωσης. Τέτοια αποτελέσματα μπορούν να προκύψουν μόνο μέσα από τον συνδυασμό ενός προγράμματος και μιας σωστής μελισσοκομικής πρακτικής. 

Tέλος να αναφέρουμε ακόμα πως η βελτίωση θα πρέπει να είναι μια διαρκής διαδικασία, προκειμένου να καταφέρουμε να διατηρήσουμε το προικισμένο γενετικό υλικό που θα έχουμε επιλέξει, και μέσω αυτού τα χαρίσματα και τις αρετές εκείνες που αυτό προσδίδει στα άτομα-μέλισσες που το έχουν.
Επιμέλεια: Μανόλης Δερμάτης, μελισσοκόμος, συγγραφέας, ερευνητής.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια